Türk Minyatürü - Bir Sanatçı : Matrakçı Nasuh
Nasuh çok yönlü bir kişilik olarak dikkat çeker. I. Selim için matematikle ilgili Cemal El- Küttab ve Kemal El-Hüssab adlı bir eser yazmıştır. Mısır'a giderek orada ünlü silahşorlarla gösterilere katılmış, silah ve matrak oyunundaki başarısı (Matrakçı lakabı buradan gelmiştir) onun Osmanlının en başarılı silahşoru olarak tanınmasına neden olmuş ve Mısır dönüşünde silahşorlukla ilgili bir de kitap yazmıştır. Aynı zamanda bir hattattır ve aynı Rönesans ustaları gibi gösteriler için dekorlar tasarlamıştır.
Ama onun bizi öncelikle ilgilendiren özelliği tarihçi ve ressam kişiliğidir. Yazdığı tarih kitaplarında dönemin olaylarına, seferlerine tanıklık etmiş ve bunların bir kısmını resimlemiştir. Bunlar arasında en önemlisi 132 resmin yer aldığı Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn adını taşır ve Kanuni'nin 1534-36 İran seferini konu alır. Matrakçı Nasuh, sefer sırasında geçilen şehirlerin, kasaba ve köylerin, kalelerin, kalıntıların, dağların, geçitlerin, akarsuların, köprülerin bir bir adlarını yazmış ve resimlerini yapmıştır. İnsan figürünün yer almadığı resimlerde şematik bir harita niteliği ağır basar; bununla birlikte bunlar, sanatçının derin duyarlılığını yansıtan bir renk ve kompozisyon anlayışının ürünü olan sanat eserleridir.
Mimari ve doğa tasvirlerinin ağırlıklı olarak yer aldığı resimler, sadece dikkatli gözlemlere dayalı bir harita-resim özelliğini taşımazlar; aynı zamanda renk, leke, ritim, kompozisyon gibi temel sanatsal unsurların üst seviyede bir ifadesini ortaya koyarlar. Matrakçı'nın resimleri, Osmanlı minyatür sanatında daha sonra da sürdürülecek bir anlatım biçiminin öncüsü niteliğini taşırlar. Onun Genova, Nice gibi Akdeniz limanlarını tasvir eden resimleri sanatsal anlatımın zirveye çıktığı örneklerdir.
Matrakçı Nasuh'un 15.yüzyılın sonları ya da 16.yüzyılın ilk yıllarında doğduğu ve 1564 yılında öldüğü sanılmaktadır. II. Bayezıd döneminde Enderun'a giren Nasuh, okulun ünlü hocalarından Şai'nin öğrencilerindendir.